Multiple Skleroz ve Fibromiyalji Sendromu, internette yaşadıkları garip şikayetler için araştırma yapanların karşılaştıkları iki hastalık. Fibromiyalji hastaları kendilerinde MS olabileceğini düşünüyorlar. Aslında her iki hastalık birbiriyle ilişkisizdir. Doktorlar tanı için iki hastalığı ayırt etmeye çalışmazlar. Her ikisi ayrı hastalıklardır. Peki hastalar neden karıştırıyorlar?
Multiple Skleroz Nedir?
Multipl Skleroz beynin ve omuriliğin inflamatuvar bir hastalığıdır. Beyin ve omurilikteki iletimi sağlayan beyaz madde yani myelin tabakanın hastalanmasıdır. Beden sinir hücreleri arasında ve uzantılarında olan myelin tabakasına yabancı bir madde, mikropmuş gibi saldırır. Onu yok etmeye çalışır.
Genel olarak beynin veya omuriliğin kontrol ettiği her hangi bir fonksiyonun tam veya yarı kaybı gözlenir. Ataklar ve düzelmeler veya yavaş kötüleşme tarzında seyir olabilir.
Fibromiyalji Sendromu Nedir?
Tüm bedende gezici yaygın kas ağrıları ve yorgunlukla seyreden kronik bir ağrı sendromudur. İsmi, “fibro-fibröz doku, bağ dokusu”, “myo-kas” ve “algia-ağrı” kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. Gözle görülen, tahlillerle tespit edilen bir iltihap yoktur ama kaslar iltihaplı gibi ağrır. Beraberinde yorgunluk, depresyon, hormonal bozukluklar, gaz ve şişkinlik gibi sindirim sistemi bozuklukları da vardır.
Multiple Skleroz Bulguları Nelerdir?
- Uyuşukluk, karıncalanma, iğnelenme,
- Güç kaybı, spazm, kas sertliği, kramp, ağrı. Güç kaybı vücudun bir tarafındaki kol ve bacakta veya her iki bacakta birden olabilir.
- Görme kaybı, çift görme,
- İdrar kaçırma,
- Kabızlık,
- Konuşma bozukluğu,
- Cinsel fonksiyon bozuklukları,
- Denge kaybı, bulantı,
- Yorgunluk,
- Depresyon,
- Kısa süreli hafıza problemleri,
- Yutma zorluğu…
Fibromiyalji Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Yukarıda multiple skleroz için yazılanların hepsini kelime olarak fibromiyalji içinde de bulabilirsiniz. Bedenen yaşanan bir şeyi kelimelerle tanımladığımızda içine çok geniş yelpazede yaşanma şekilleri girer. Ağrı, konuşma bozukluğu, denge kaybı, güçsüzlük, görme kaybı, hafıza problemi…. Çok geniş kavramlardır.
Beyinde konuşma merkezinde MS lezyonu olan hasta felçli gibi konuşamaz. Aynı şekilde genel ağrıları ve yaşam enerjisi düşmüş olan fibromiyalji hastası da kelimeleri toplayamaz, yorgundur, konuşma güçlüğü çektiğini düşünür. Her ikisi birbirinden çok uzakta ama aynı kelimelerle tanımlanır.
Aynı şekilde MS güçsüzlüğü; felç gibidir. Fibromiyalji güzsüzlüğü; enerji düşüklüğü ve yorgunluk gibidir. Fibro-fog denilen siste yürümek gibi beyindeki dalgalı hal MS hastalarında denge merkezindeki plağa bağlı denge fonksiyonu etkilediğinde de aynı kelimelerle anlatılabilir. Bu örnekler çoğaltılabilir.
MS ve Fibromiyalji Farkları Nelerdir?
- MS beyin ve omurilikteki sinirlerin doğrudan etkilendiği bir hastalıktır.
- Fibromiyalji ise bedenden kaynaklanan bir durumdur.
- MS santral sinir sistemi hastalığıdır. Fibromiyalji de daha çok otonom sinir sistemi ile yani bedenle ilişkilidir.
- MS tanısı; pozitif muayene, film ve tahlil sonuçları ile konulur. Fibromiyaljide hastanın anlattıkları ve bedendeki ağrılı noktalar dışında laboratuvar ve film bulgusu yoktur. Fibromiyalji tanısı; şikayetleri açıklayacak hiçbir bulgu saptanamadığında konulur.
- MS ataklarla seyreder. Fibromiyalji en az 3 ay sürekli olan durumlarda düşünülür.
Hastalar Ne Yapmalıdır?
İlk olarak unutulmamalıdır ki; okuyarak hekim olunabilseydi tıp fakültesindeki derslerin ve geçme notunun %60-70’i pratik olmazdı. Bu meslek yazılanları çok geniş yelpazede yorumlayabilme yeteneğini geliştirir.
Hasta olarak internette araştırma yapınız. Bu yazıyı da internet araştırmanız sonucunda okuyorsunuz. Ancak yazılanları hemen kendinize uyarlamayınız. Kelimelerin pratik karşılığı çok geniş olabilir.
Tıp fakültesinde okuyan her öğrenci hastalıkları öğrenmeye başladığı acemilik döneminde her öğrendiği hastalığı kendisinde var diye düşünür. Her hastalıktan kendimizde bir parça bir şeyler bulmamız mümkündür. Önemli olan onların ne zaman, hangi hastalığın parçası olduğunu bulabilmektir. Bu uzun yıllar süren eğitimle kazanılan bir durumdur. Siz okuduklarınızı yorumlamayınız. Düşündüğünüz hastalıkları hekiminizle paylaşabilirsiniz veya düşündüğünüz hastalıkla ilgilenen hekime başvurabilirsiniz. MS (nörologlar) ve fibromiyalji (romatoloji veya fizik tedavi uzmanları) konusunda spesifik çalışan hekimler var.
32 Yorum. Yeni yorumunuzu buradan yazabilirsiniz...
Merhaba hocam. Ben 22 yaşındayım. Son 1 yıldır sürekli tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonum vardı. 4 ay önce ise ağır grip geçirdim. Gribim geçmeden şiddetli baş dönmem başladı, vertigo olduğumu öğrendim ve ilaç kullanmaya başladım. Dördüncü günü baş dönmem geçti. Daha sonra boynumda bir ağrı başladı, boynum tutuldu sandım, günlerce geçmedi. Daha sonra kollarıma doğru inen ağrı ve bacaklarımda şiddetli ağrı başladı. Gitmediğim bölüm, yaptırmadığım tetkik kalmadı, hiçbir şey çıkmadı. Fibromiyalji teşhisi koyuldu. Hayatımdan bezdim. Bunları yazarken bile ağlıyorum, ağrılara dayanamıyorum artık, intihar etmeyi bile düşünüyorum. Tüm vücudumda seğirme, uyuşma, yanma, batma ve ağrı var. Hiçbir şekilde ağrılarım geçmedi. Lütfen yardımcı olun hocam.
Özellikle bu yıl içinde fibromiyalji çok genç yaşlarda da görülmeye başladı. Daha önceden doktorlarda tanı koyamıyordu muhtemelen hastalık daha fazla tanınıyor artık. İlaç yerine ilaçsız tedaviler daha faydalı olacaktır. Kullandığınız ilaç bazı hastalarda bir dönem işe yarasa da bazen sizde olduğu gibi fayda etmeyebiliyor.
Hocam merhaba. Ben 5 senedir FM hastasıyım. Son 1 yıldır her yerim seğiriyor, özellikle kol, bacak ve sırt bölgemde. MR çektirdim, temiz, sadece küçük bel fıtıklarım var ama kanal dar değil, önemsiz dedi doktor. Beyin MR’ı da temiz. EMG 2 defa çektirdim, biri devlet hastanesi biri tıp fakültesinde, sağ ayak serçe parmaklarımdan üç parmağında uyuşma gibi his kaybı mevcut, ama bu durum EMG’de çıkmadı, temiz dendi. Benim size sorum: Hocam acaba ALS olabilir miyim? EMG’de atlanmış olabilir mi? FM böyle yaygın vücut seğirmesi ve bacakta güçsüzlük yapar mı? Yaşım 36, bir de MR’da hemonjiyom kisti çıktı omurilikte. Bu da sebep olabilir mi?
Bence ALS değilsiniz, EMG ile kolay atlanmaz. Şikayetlerinizde pek uymuyor. Siz daha çok fibromiyaljiye benziyorsunuz ve FM ile birlikte olabilir.
Merhabalar Emel Hanım. 25 yaşındayım. 2 senedir hayatımı çok zor geçiriyorum. Fibromiyalji teşhisi koyuldu. Sabahları çok bitkin ve ağrılı kalkıyorum, uzun süre ayakta duramıyorum, belim ağrıyor. Fıtık ve düzleşme var, belimdeki fıtık başlangıçmış. Birçok doktor gezdim, 15 gün ayaklarıma elektrik taktılar. Antidepresan ilaçlar kullanıyorum 1 senedir, sadece uyku yaptı, başka bir faydası olmadı. Ne yapacağımı şaşırdım. Evliyim, oğlum var, onlarla ilgilenemiyorum bile. Tokat’lıyım, bana gelmemi önerir misiniz?
Beni arar mısınız? Benim tedavim etkili ancak uzun bir süreç. Bir kere gelmekle olmuyor. Konuşalım ne yapabiliriz sizin koşullarınıza göre karar verelim.
Çok beğendim, akılda soru işareti bırakmıyor. Sayın hocam benim de sorunum farklı değil, hemen hemen aynı. Yanlız benim ağrılarım tek taraflı, bazen bütün vücudumu geziyor ve vücudumun sol tarafını tutmuş bir halde. Beni en çok duygu durumum rahatsız ediyor, ağrı arttıkça ölüm hissi kaplıyor. Bundan nasıl kurtulabilirim? Teşekkür ederim.
Bazen tek taraflı fibromiyalji olabiliyor. Duygu durumundaki kötü hal de bu hastalığın bir parçasıdır. Tedavi için fibromiyalji sayfasındaki tedavi önerimi değerlendirebilirsiniz. Aşamalar sırayla size de uygulanabilir.
Hocam Merhabalar. Sizin sayfanızı bulunca altın bulmuş gibi oldum. 10 ay önce ani baş dönmesi, mide bulantısı ataklarım başladı. Bu ataklar 2 ay sonra kronikleşti. Baş dönmesi kafamda sürekli sersemliğe dönüştü. Bu arada vücudumda yanma, batma ve iğnelenme başladı Nöroloji, fizik tedavi, algoloji, dahiliye, gastroloji, göz ve KBB bölümlerine gittim. Her biri, kendileriyle ilgili olmadığını söyledi. Psikiyatra gittim, panik atak ve anksiyete teşhisi koyup ilaç tedavisine başladı. Fakat hiç bir faydasını görmedim. FTR bana fibromiyalji teşhisi koydu. Yüzümde de yanma, batma ve ağrı var. Bruksizm de var bende, ağzımı açacak halim olmuyor. Çok yorgunum, hayat kalitem inanılmaz düştü. Hocam şikayetlerimi madde madde yazarsam; 1- Kafada hiç geçmeyen sersemlik hali. 2- Özellikle ellerimde ve kollarımda yanma, iğnelenme ve batma var (ellerimde sürekli). 3- Ellerde, kollarda uyuşma. 4- Sırtımda, bacaklarımda ve kalçamda ağrı. 5- Son 2-3 gündür sol gözümde ağrı, gözün içi ağrıyor gibi. 6- Genelde endişeli ve stresli bir yapıya sahibim. Hocam 44 yaşındayım, erken menapoz vardı bende, 1 ay önce her iki yumurtalığım da alındı. Geçmeyen sersemlik, yanma, batma ve iğnelenmeler beni hayata küstürdü. Bana yardım ederseniz çok sevinirim, size gelebilirim. Yeter ki doğru adreste olayım. MS olabilir mi bunlar? Allah korusun hepimizi.
MS olduğunuzu düşünmüyorum. Tipik fibromiyaljiniz var ve tedavi edilebilir. Diş sıkma ile de doğru tedavi lazım. Bana gelemezseniz bile mutlaka arayın, en azından diş sıkma için doğru yere yönlendireyim.
Merhaba. Öncelikle; bana 8 sene önce fibromiyalji teşhisi koyuldu. En büyük sıkıntım; vücudumda ağrıların kronikleşmesi ve hayatım boyunca sabahları dinlenmiş olarak kalkamamamdı. Antidepresan kullanmadım ama bu aralar ihtiyacım olduğunu hissediyorum. Yorgunluğum artıyor, küçük çocuklarıma yetişmekte zorlanıyorum. Bu arada annem 22 yıllık MS hastası ve kardeşim de FMF hastası. Bu hastalıkların genetikle alakası var mı? Antidepresan önerir misiniz? B12 vitaminim sürekli düşüyor, bu bir hastalığın belirtisi olabilir mi?
Ailenizde sıkıntılı hastalıklar var. Hepsi tek etk genetik olarak geçmese de birbiriyle alakaları var. En azından hassas bir aile yapısı genetik geçiyor. B12 vitamin düşüklüğünde barsaklarda emilimle ilgili bir problem olabilir mi acaba. Fibromiyaljide de barsak florası bozulmuştur çünkü. Di,lerseniz iğne ile B12 düzeltin. Sonrasında izleyin, tekrar hızlı düşüş olacak mı? B12 yi iyi düzeyde tutmaya çalışmanın fibromiyaljiye olumlu katkısı olur.
Hocam öncelikle böyle bir platform oluşturduğunuz için teşekkür etmek isterim size. 2013 yılında geçirdiğim varikosel ameliyatı sonrası özellikle bacaklarım ve kalçam olmak üzere, vücudumda yanma hissi oluştu ve neredeyse hiç geçmedi. Bu beni çok rahatsız ediyor. Isıya duyarlılığım da arttı. Son 1,5 yılda da özellikle sol olmak üzere kollarımda ve ellerimde güçsüzlük hissediyorum. Bir şey taşırken titremelerim oluyor. Doktor nörolojik muayenen normal dedi. 2 yıl önce çektirdiğim MR’da temiz çıktı. Psikolojik temelli dediler ama fizyolojik semptomlarım düzelmediği için ben MS olabileceğim düşüncesini zihnimden atamıyorum. Psikolojim çok yıprandı. Siz ne önerirsiniz hocam? Saygılar.
Bence psikolojik değil. Muayene ve testlerin normal olması beklenen bir durum ve klasik doktorlar psikolojik olarak yorumluyorlar. Muhtemelen fibromiyaljiniz var. MS olduğunuzu düşünmüyorum.
Emel Hanım merhaba. Ben de geçen sene her yerimde ağrı yaşamaya başladım. Beyin MR’ı çekildi, doktor muayeneleri yapıldı, bir sıkıntım olmadığı söylendi. Bir tane fizik tedavi uzmanı fibromiyalji olduğumu söyledi. Akabinde psikiyatrist tarafından anksiyete teşhisi koyuldu. 1 yıl ilaç kullandım, ağrılarım ondan sonra geçti. İlacı 10 gün önce bıraktım ve ağrılarım tekrar başladı. Her yerim tutuk, kol kaslarımda yangın var gibi, çenem kaskatı. İlacı bırakmanın bir etkisi mi acaba?
Bu tarz ilaçları bırakınca ilacı bırakmaya bağı şikayetler olabilir ancak sizin durumunuzda daha ön plana çıkan ilacı kullandığınız süre içinde şikayetlerin baskılanması diye düşünüyorum. İlaçlar tedavi etmez sadece şikayetleri baskılar.
Emel Hanım merhabalar. 2 senedir vücudumda seğirmeler yaşıyorum. 30 yaşındayım ve son hamilelikten sonra hastanede sezaryenden çıktıktan sonra sağ yüzük ve serçe parmağımı hissetmemeye başladım. Normal EMG çektirdim ve doktorum sağ kolumda ulnar, sol bileğimde de sıkışma olduğunu söyledi. Birkaç ay geçti ve sağ elimde kas kaybı olmaya başladı. Çocuğumu kucağımda tuttuğum zaman hemen uyuşma oluyor. Kollarımda da güçsüzlük var. Garip olan; sol elimde de kas kaybı olmaya başladı. Hocam korkum ALS veya MS. Seğirmelerim her yerimde sürekli mevcut. Çok ani zayıfladım. Çocuk şu an 6 aylık ve ben 15 kilodan fazla vermişim. Bu aralar dilime çok taktım ve dilimde de seğirmeler olmaya başladı. Boyun kaslarımda gerilmeler oluyor. Hamilelikten önce sakinleştirici kullanıyordum, şu an kullanmıyorum ve kendimi gündüzleri çok yorgun, akşamları da çok rahat hissediyorum. Sabah kalktığımda ayaklarımın üstüne basarken ağrı gibi acayip bir şey oluyor, yürüdükçe geçiyor. Seğirmelerim ayaklarımda ve bacaklarımda daha fazla oluyor. Acaba normal EMG ALS hastalarında da sinir sıkışması bulgusu verebilir mi? Çok korkuyorum. Ani gelip geçici seğirmeler sürekli oluyor. ALS seğirmeleri gibi de değil ama 2 senedir ALS olsaydım başka ne gibi bulgular verirdi? Bir de dilimi her saat izliyorum, kasılma ve arada kaşıntı, karıncalanma gibi şeyler oluyor. Doğumdan sonra olmaya başladı. Hocam; ALS olsaydım elimdeki kaslar 2 sene sonra mı erimeye başlardı? ALS’deki seğirmeleri nasıl ayırt edebilirim? Artık kafayı yemek üzereyim hocam. Kendimi izlemekten ve dinlenmekten çocukla ilgilenemiyorum . Bir de dilime fiskeyle vurduğumda hemen seğirme oluyor. Uzun oldu kusura bakmayın.
Yazdıklarınızın hepsi fibromiyaljide olur ve sezaryen fibromiyaljiyi ortaya çıkarabilir. Sabah ayaklardaki bulgularınız, sinir sıkışması, seyirmeler uyar. EMG incelemesi yapan kişiye göre değişebilir. İyi bir EMG yapan nörolog ALS atlamazdı. Ancak kim yaptı önemli. Dilerseniz bana nerede kimin yaptığını yazın ona göre karar verelim.
Ben 3 yıldır MS hastasıyım. Son atağımdan sonra sol bacağımda ve kolumda hafif spastisite kaldı. Kendimi bildim bileli yorgunum ama sadece atak sırasında değil hep yorgunum. MS teşhisi konmadan önce fizik tedavi uzmanının koyduğu fibromiyalji teşhisim vardı. Merak ettiğim; bu yataktan yorgun kalkmak, sürekli halsiz olmak kullandığım iğnenin mi (copaxone)? Santral etkili kas gevşeticilerin mi? MS’in mi? Yoksa fibromiyaljinin mi etkisi? Eşim tatile gidelim diyor, bana otelde tatil, denize girmek vs. bile yorucu bir iş gibi geliyor.
MS ve fibromiyalji birlikte olabilir. Yorgunluk MS hastasında da oluyor, fibromiyalji için ise tipik. Ayrıca kullandığınız iğnenin yan etkisi de olabilir. Siz bilinçli bir hastasınız. Hepsinde olabileceğini siz de fark etmişsiniz. Sizi çok ayrıntılı dinlemekle biraz daha doğru değerlendirme ve ayrıştırma yapılabilir.
Emel Hanım; 5-6 senedir yoğun ağrılarla yaşamaya çalışıyorum. Doktorlar bana fibromiyalji olduğumu söyleyip spor yapmamı önerdiler ama o gücü kendimde bulamıyorum. Çok fazla atağa geçtiği dönemlerde acile gidiyorum, serum veriyorlar. Anlayacağınız çaresizim.
Spor tedavi etmiyor biraz rahatlatıyor ama sizin durumunuzda yapmanın anlamı yok. Aksine zorlarsanız belki iyi bile gelmeyebilir. Fibromiyalji tedavi sayfasını da okuyunuz.
Merhaba Emel Hanım. 14 seneden beri fibromiyalji hastasıyım. 1999 depreminden sonra stresten ortaya çıktı. Akupunktur, ozon terapisi ve nöral terapi gördüm fakat tamamen iyileşmedim. Sürekli sırtım ağrıyor, yaşamaktan zevk almıyorum, iyileşme umudum kalmadı. Stresten uzak kalamıyorum. Sınıf öğretmeniyim. En son gittiğim fizik tedavi uzmanı “benim de ağrıyor, herkesin ağrıyor, egzersiz tek çare” dedi. Yol gösterirseniz sevinirim. Teşekkürler.
İlaçlarla fibromiyalji çözülemediği için fibromiyaljiden doktorlarda çekiyor ne yazık ki. Egzersiz kısmi rahatlatır ama çare değildir. Egzersiz yoga, pilates hocaları da fibromiyalji yaşıyor. Çünkü bedenin enerji yapısını çökerten bir durum. Nedenlerini Gökmen Yaklaşımı ile ortaya koyabiliyorum. Dilerseniz fibromiyalji sayfasını da https://www.emelgokmen.com/hastaliklar/fibromiyalji/ okuyabilirsiniz.
Hocam tekrar merhaba. Peki gerekli tetkikleri Antalya’da yaptırsak ve İstanbul’a günlük gelip tekrar geri dönsem? En azından muayene olmak istiyorum. Burada nöral terapi yapan doktor buldum ancak bana güven vermedi.
Lütfiye hanım nasıl yaparız, size uyar mı, ne kadar faydalı olabilirim arayın konuşalım. İletişim sayfasında telefonlar var.
Merhaba hocam. 7 yaşımdan beri ağrı çekiyorum. Bacaklarda başladı ve bel, kol devam etti. Spor yapınca geçiyor. Hamile kalınca sporu bıraktım ve ağrılarım geri döndü. Daha önce de vardı ama doğumdan sonra bacaklarda uyuşukluk ve karıncalanma arttı. 2 sezaryen doğumum var. 2. çocuğum 9 aylık, emziriyorum. Nörolog ve fizik tedavi doktoruna gittim, röntgen ve kan testlerime göre hiçbir şey bulamadılar. Hafif dozda antidepresan verip gönderdiler. Hipotiroidi hastasıyım, ayrıca alerjik rinitim var. Sürekli uyku halinde geziyorum, bu çocukluğumdan beri var, konsantrasyon sorunum oldukça fazla. Çok ciddi bir depresyon geçiriyorum. Bir tane implant dişim var. Yataktan sürekli yorgun kalkıyorum. İçim dünyayı gezmek istiyor, vücudum mutfağa bile zor gidiyor. Ev işlerini bile yapamıyorum. Sürekli yorgunum, özellikle de yaz aylarında asfalta bakamıyorum. 32 yaşındayım ama vücudum 62 yaşında, 2 saatlik iş yapsam 4 saat yatıyorum. 2 yıl önce de boyunda düzleşme vardı. Filmde çıktı, ara ara tekrarlıyor. Ciddi bel ağrılarım var, özellikle kuyruk kemiği bölgeleri. Cinsel isteksizlik çok fazla. Bu ara özellikle bacaklardaki ağrı ve uyuşma hiç geçmiyor ya da biri bitiyor diğeri başlıyor. Kollarda da ağrı var. Bağırsaklar da bozuk. Baş ağrım ve diş sıkmam yok. Size gelmek istiyorum ama çocuklarla gelmem çok zor, ayrıca kalacak yerim yok. Antalya’ya gelme ihtimaliniz varsa burada muayene olabilirim. Eğer telefonda görüşebilirsem çok sevinirim. Sizce benim hastalığım nedir?
Tipik fibromiyalji anlatmışsınız. Üzgünüm Antalya’ya gelme olasılığım yok. Siz de gelemiyorsunuz, belki Antalya’da nöral terapi deneyebilirsiniz. Olumlu etkileyebilir.
Emel Hanım. Şimdiye kadar tanıdığım, hastayı en iyi dinleyen doktor. Ben aynı şekilde MS’miyim diye yıllarca doktora gittim. Emel Hanım ile tanıştıktan sonra fibromiyalji hastası olduğumu söyledi. Yaptığı iğne tedavisi ile vücudum kendine geldi fakat tedaviyi yarım bırakmak zorunda kaldım. Şehir dışına çıkmamdan dolayı. Sizinde kafanızda bu gibi sorunlar varsa mutlaka iyi bir hekime başvurunuz.
Ne zaman gelirseniz tedavinize kaldığımız yerden devam edebiliriz. Umarım iyisinizdir. Yazdıklarınız için çok teşekkür ederim.
Emel Hanım. Çok açıklayıcı ve anlaşılır anlatmışsınız. Teşekkürler.
Çok sevindim. Anlatması zor bir konu. Doktorlar için açık bir durum ama kelimelere dökmek zordu. Anlaşılması beni mutlu eder. Birçok hasta boşuna MS oldum diye kaygılanmaz.
Tüm soru cevapları okuyabilmek için aşağıdaki butonları kullanabilirsiniz.